BIBLIOGRAPHY

Below you can find a list of literature dedicated to problems of Polish phonetics and phonology. It contains more than 120 scientific publications in Polish, Czech, Slovak and English. We recommend to begin with Dłuska (1983), Wierzchowska (1980), Dukiewicz & Sawicka (1995) in Polish; Hála (1954), Balowski (1993) in Czech; and Jassem (2003), Gussmann (2007; chapters dedicated to phonetics) in English. Apart from that, from the practical point of view, dictionaries and textbooks on Polish pronunciation can prove particularly useful: Karaś et al. (1977) czy też Puppel et al. (1977).

In Polish

• Bartmiński, Jerzy & Marta Nowosad-Bakalarczyk (ed.). 2010. Współczesna polszczyzna. Wybór opracowań, t. 9. Prozodia. Fonetyka. Fonologia. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Benni, Tytus. 1959. Fonetyka opisowa języka polskiego. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Biedrzycki, Leszek. 1963. „Fonologiczna interpretacja polskich głosek nosowych”. Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego XXII: 25–45.
• Biedrzycki, Leszek. 1978. Fonologia angielskich i polskich rezonantów: porównanie samogłosek oraz spółgłosek rezonansowych. Warszawa: PWN.
• Dłuska, Maria. 1934. „Polskie r i inne głoski sonorne”. Sprawozdanie PAU 39: 12–14.
• Dłuska, Maria. 1937. Polskie afrykaty. Lwów.
• Dłuska, Maria. 1957. „Akcent i atona w języku polskim”. Studia z filologii polskiej i słowiańskiej, t. II: 92–121.
• Dłuska, Maria. 1976. Prozodia języka polskiego. Warszawa: PWN.
• Dłuska, Maria. 1983. Fonetyka polska (wyd. 3). Warszawa – Kraków: PWN.
• Doroszewski, Witold. 1963. „Wymowa końcowego -ę“. Poradnik Językowy 8: 351–352.
• Dukiewicz, Leokadia. 1967. Polskie głoski nosowe. Warszawa: PWN.
• Dukiewicz, Leokadia & Irena Sawicka. 1995. Fonetyka i fonologia. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN.
• Dunaj, Bogusław. 2006. „Zasady poprawnej wymowy polskiej“. Język Polski 86(3) 161–172.
• Jagodziński, Grzegorz. 2008. Systemy transkrypcji używane w fonetyce i fonologii polskiej. [www] <http://free.of.pl/g/grzegorj/gram/ipa.html>
• Jassem, Witold. 1973. Podstawy fonetyki akustycznej. Warszawa: PWN.
• Jassem, Witold. 2003. „Właściwości akustyczne mowy polskiej”. Sapożnikow, M. A. (red). Sygnały mowy w telekomunikacji i cybernetyce: 91–124.
• Karaś, Mieczysław & Maria Madejowa (ed.). 1977. Słownik wymowy polskiej. Warszawa – Kraków: PWN.
• Klebanowska, Barbara. 1990. Interpretacja fonologiczna zjawisk fonetycznych w języku polskim. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Klemensiewicz, Zenon. 1995. Prawidła poprawnej wymowy polskiej. Kraków: Wydawnictwo Baran i Suszczyński.
• Koneczna, Halina. 1965. Charakterystyka fonetyczna języka polskiego na tle innych języków słowiańskich. Warszawa: PWN.
• Koneczna, Halina & Witold Zawadowski. 1951. Przekroje rentgenograficzne głosek polskich. Warszawa: PWN.
• Leszczyński, Zenon. 1969. Studia nad polskimi grupami spółgłoskowymi. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego 25: 77–93.
• Leszczyński, Zenon. 1967. „Fonologiczna wartość dźwięku /j/ we współczesnej polszczyźnie kulturalnej i w gwarach“. Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego 25: 217–226.
• Maciejewski, Jerzy (ed.). 1982. Z zagadnień fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego: księga referatów Ogólnopolskiej Konferencji w Toruniu, 27–29 listopada 1978 r. Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika.
• Maciołek, Marcin & Jolanta Tambor. 2012. Głoski polskie. Przewodnik fonetyczny dla cudzoziemców i nauczycieli uczących języka polskiego jako obcego. Katowice: Gnome.
• Madelska, Liliana & Małgorzata Witaszek-Samborska. 1998. Zapis fonetyczny: zbiór ćwiczeń (wyd. 4 popr.). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Mańczak, Witold. 1983. Polska fonetyka i morfologia historyczna. Warszawa: PWN.
• Ostaszewska, Danuta & Jolanta Tambor. 2004. Fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego. Warszawa: PWN.
• Ożóg, Kazimierz. 2001. Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia. Rzeszów: Fraza.
• Rocławski, Bronisław. 1969. „Polski system fonostatystyczny“. Gdańskie Zeszyty Humanistyczne 4: 99–104.
• Rocławski, Bronisław. 1976. Zarys fonologii, fonetyki, fonotaktyki I fonostatystyki współczesnego języka polskiego. Gdańsk: Uniwersytet Gdański.
• Rocławski, Bronisław. 1981. System fonostatystyczny współczesnego języka polskiego. Gdańsk: Ossolineum.
• Rocławski, Bronisław. 1984. Wybór materiałów do studiowania fonologii, fonetyki, fonotaktyki i fonostatystyki języka polskiego. Gdańsk: Uniwersytet Gdański.
• Rocławski, Bronisław. 1986. Poradnik fonetyczny dla nauczycieli. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• Sawicka, Irena. 1974. Struktura grup spółgłoskowych w językach słowiańskich. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Sawicka, Irena. 1988. Fonologia konfrontatywna polsko – serbsko – chorwacka. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Skorupka, Stanisław. 1955. Studia nad budową akustyczną samogłosek polskich. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Steffen-Batogowa, Maria. 1975. Automatyzacja transkrypcji fonematycznej tekstów polskich. Warszawa: PWN.
• Stieber, Zdzisław. 1958. Rozwój fonologiczny języka polskiego. Warszawa: PWN.
• Stieber, Zdzisław. 1966. Historyczna i współczesna fonologia języka polskiego. Warszawa: PWN.
• Szpyra-Kozłowska, Jolanta. 2002. Wprowadzenie do współczesnej fonologii. Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej.
• Tambor, Jolanta. 2007. Fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego. Ćwiczenia. Warszawa: PWN.
• Topolińska, Zuzanna. 1982. Opisy fonologiczne polskich punktów „Ogólnosłowiańskiego atlasu językowego”. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Topolińska, Zuzanna. 1984. Gramatyka współczesnego języka polskiego: składnia – morfologia – fonologia. Warszawa: PWN.
• Trypućko, Józef. 1971. „Polskie samogłoski nosowe w świetle najnowszych badań“. Sprawozdania z posiedzeń PAN. Kraków.
• Wągiel, Marcin. 2014. „Międzynarodowy alfabet fonetyczny (IPA) w transkrypcji fonetycznej języka polskiego”. In Stanisław Gajda and Irena Jokiel (eds.), Polonistyka wobec wyzwań współczesności. V Kongres Polonistyki Zagranicznej, vol. II. Opole: Wydawnictwo UO. 134–145.
• Wierzchowska, Bożena. 1966. Analiza eksperymentalno – fonetyczna polskich dźwięków nosowych. Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej.
• Wierzchowska, Bożena. 1967. Opis fonetyczny języka polskiego. Warszawa: PWN.
• Wierzchowska, Bożena. 1971. Wymowa polska. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
• Wierzchowska, Bożena. 1980. Fonetyka i fonologia języka polskiego. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Wiśniewski, Marek. 2001. Zarys z fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego. Toruń: UMK.

In Czech and Slovak

• Balowski, Mieczysław. 1993. Fonetika a fonologie současné polštiny. Praha: Karolinum.
• Bešta, Theodor. 1979. Polština pro Čechy. Praha: SNP.
• Buffa, Ferdinand. 1996. „Náčrt poľsko-slovenských jazykových vzťahov (na hláskoslovnom materiáli)“. Slavica Slovaca 2: 143–152.
• Hála, Bohuslav. 1954. Fonetika polštiny. Praha: ČSAV.
• Hála, Bohuslav. 1960. Fonetické obrazy hlásek: českých, slovenských, francouzských, německých, ruských, polských, anglických, maďarských a španělských spolu se srovnávacím popisem výslovnosti. Praha: SPN.
• Lotko, Edvard. 1997. Synchronní konfrontace češtiny a polštiny: soubor statí. Olomouc: Univerzita Palackého.
• Muryc, Jiří. 2009. „Mezijazyková interference ve zvukovém plánu češtiny a polštiny“. Opera Slavica 19(4): 1–9.
• Novotná, Jiřina. 1972. „Akustická stránka souhlásek l-ových v češtině a polštině“. Slavia 61: 172–176.
• Novotná, Jiřina. 1973. „Foneticko-fonologická analýza českých vibrant v porovnání s polskými“. Prace językoznawcze 40: 65–69.

In English

• Bethin, Christina Y. 1992. Polish syllables: The role of prosody in phonology and morphonology. Columbus: Slavica Publishers.
• Bloch-Rozmej, Anna. 1997. „Nasal vowels in Polish“. Poznań Studies in Contemporary Linguistics 32: 81–102.
• Ćavar, Małgorzata & Silke Hamann. 2003. „Polish velar and coronal palatalization – its perceptual background“. In Peter Kosta, J. Błaszczak, J. Frasek, L. Geist & M. Żygis (eds.), Investigations into Formal Slavic Linguistics. Berlin: Peter Lang Verlag. 31–48.
• Cholewa, Wieslawa & Charalampos Karypidis. 2008. „A multidimensional acoustic analysis of vowels in two Polish dialects“. The Journal of the Acoustical society of America 123(5): 3071.
• Cyran, Eugeniusz. 2005. „Sound patterns of Polish: Phonotactic paradoxes at the right edge of words“. Studies in Polish Linguistics 2: 61–89.
• Fidelholz, James. 1979. „Stress in Polish – with some comparisons to English stress“. Papers and studies in contrastive linguistics 9: 47–61. [http://wa.amu.edu.pl/psicl/files/9/04_Fidelholtz.pdf].
• Gussmann Edmund. 1991. „Polish syllable structure: A hypothesis and its problems“. In Maciej Grochowski and Daniel Weiss (eds.), Words are Physicians for an Ailing Mind. München: Sagner. 207–213.
• Gussmann, Edmund. 2007. The phonology of Polish. New York: Oxford University Press.
• Hamann, Silke. 2004. „Retroflex fricatives in Slavic languages“. Journal of the International Phonetic Association 34(1): 53–67 [http://www.fon.hum.uva.nl/silke/articles/Hamann%202004.pdf].
• Hayes, Bruce & Stanisław Puppel. 1985. „On the rhythm rule in Polish“. In Harry van der Hulst and Norval Smith (eds.), Advances in Nonlinear Phonology. Dordrecht: Foris Publications. 59–81.
• Jassem, Wiktor. 2003. „Illustrations of the IPA: Polish“. Journal of the International Phonetic Association 33(1): 103–107.
• Jassem, Wiktor & Lutosława Richter. 1989. „Neutralization of voicing in Polish obstruents“. Journal of Phonetics 17: 317–25.
• Jaworski, Sylwester & Edward Gillian. 2011. „On the phonetic instability of the Polish rhotic /r/“. Poznań Studies in Contemporary Linguistics 47(2): 380–398.
• Johnson, Jane. 1984. „Variations in Polish nasal /ę/: a contribution to the development of contrastive sociolinguistic methodology“. Papers and Studies in Contrastive Linguistics 18: 31–41.
• Marek, Bogusław. 1974. „Intonation and emphasis in Polish and English“. Papers and studies in contrastive linguistics 3: 159–165. [http://wa.amu.edu.pl/psicl/files/3/10_Marek.pdf].
• Miękisz, Maria. 1978. English and Polish phonemes and their variants. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski.
• Nowak, Paweł M. 2006. „The role of vowel transitions and frication noise in the perception of Polish sibilants“. Journal of phonetics 34(2): 139–152.
• Pompino-Marschall, Bernd & Marzena Żygis. 2003. „Surface palatalization of Polish bilabial stops: Articulation and Acoustics“. Proceedings of the 15th International Congress of Phonetic Sciences, Barcelona 3–9 August: 1751–1754.
• Puppel, Stanisław. 1972. „The distributional characteristics of English and Polish vowels“. Papers and studies in contrastive linguistics 2: 65–71.
• Puppel, Stanisław. 1990. „Some preliminary observations on Polish and English vowel spaces in contact“. Further insights into contrastive analysis. Linguistic and Literary Studies in Eastern Europe 30: 241–254.
• Puppel, Stanisław, Jadwiga Nawrocka-Fisiak & Krassowska Halina. 1977. A handbook of Polish pronunciation for English learners. Warszawa: PWN.
• Rochoń, Marzena. 1999. „Application of universal constraints in polish: Palatalized labials“. Lingustica Silesiana 20: 31–59.
• Rochoń, Marzena. 2000. Optimality in Complexity: The Case of Polish Consonant Clusters. Berlin: Akademie Verlag.
• Rochoń, Marzena & Bernd Pompino-Marschall. 1999. „The articulation of secondarily palatalized coronals in Polish“. Proceedings of XIVth International Congress of Phonetic Sciences, San Francisco: 1897–1900.
• Rubach, Jerzy. 1974. „Syllabic consonants in Polish“. Journal of Phonetics 2(2): 109–116.
• Rubach, Jerzy. 1984. Cyclic and lexical phonology: The structure of Polish. Dordrecht: Foris.
• Rubach, Jerzy. 1985. „A grid theory of stress in Polish“. Lingua 66(4): 281–320.
• Rubach, Jerzy. 1994. „Affricates as strident stops in Polish“. Linguistic Inquiry 25(1): 119–143.
• Rubach, Jerzy. 1996. „Nonsyllabic analysis of voice assimilation in Polish“. Linguistic Inquiry 27: 69–110.
• Rubach, Jerzy. 2000. „Glide and glottal stop insertion in Slavic languages: A DOT analysis“. Linguistic Inquiry 31(2): 271–317.
• Rubach, Jerzy. 2006. „Perspectives on Polish palatalization“. Poznań Studies in Contemporary Linguistics 42: 239–268.
• Rubach, Jerzy. 2006. „The phonology of Polish“. In Keith Brown (ed.), Encyclopedia of Language and Linguistics, 2nd edition. Oxford: Elsevier. 671–676.
• Rubach, Jerzy. 2007. „A conspiracy of gliding processes in Polish“. Journal of Slavic Linguistics 15: 325–357.
• Rubach, Jerzy. 2008. „Palatal nasal decomposition in Slovene, Upper Sorbian and Polish“. Journal of Linguistics 44: 169–204.
• Rubach, Jerzy & Geert Booij. 1990. „Edge of constituent phenomena in Polish“. Natural language and linguistic theory 7: 121–158.
• Ruszkiewicz, Piotr. 1988. „Remarks on voicing phenomena: with special reference to English and Polish“. Papers and studies in contrastive linguistics 24: 61–81. [http://wa.amu.edu.pl/psicl/files/24/06Ruszkiewicz.pdf].
• Ruszkiewicz, Piotr. 1990. „Aspiration in English and Polish: An overview“. Papers and studies in contrastive linguistics 25: 147–161. [http://wa.amu.edu.pl/psicl/files/25/10Ruszkiewicz.pdf].
• Schwartz, Geoff. 2005. „Temporal phenomena in Polish hushing affricates“. Poznań Studies in Contemporary Linguistics 40: 209–216.
• Schwartz, Geoff. 2012. „Initial glottalization and final devoicing in Polish English“. Research in Language 10: 159–172.
• Schwartz, Geoffrey. 2013. „Vowel hiatus at Polish word boundaries: Phonetic realization and phonological implications“. Poznań Studies in Contemporary Linguistics 49(4): 557–585.
• Slowiaczek, Louisa M. & Daniel A. Dinnsen. 1985. „On the neutralizing status of Polish word final devoicing“. Journal of Phonetics 13: 325–341. [http://www.indiana.edu/ sndlrng/papers/Slowiaczek%20Dinnsen%2085.pdf].
• Sobkowiak, Włodzimierz. 1991. „Hiatus-breaking glide insertion in English and Polish“. Linguistic and Literary Studies in Eastern Europe: Further insights into contrastive analysis 30. Amsterdam: John Benjamins. 255–278.
• Stieber, Zdzisław. 1973. A historical phonology of the Polish language. Heidelberg: Carl Winter.
• Szpyra, Jolanta. 1991. „Morphological and phonological levels in English and Polish“. Further insights into contrastive analysis. Linguistic and Literary Studies in Eastern Europe 30. Amsterdam: John Benjamins. 279–310.
• Szymanek, Bogdan. 2010. „On word-initial plosive sequences in Polish“. Studies in Polish Linguistics 5: 85–98.
• Żygis, Marzena, Daniel Pape & Luois M. T. Jesus. 2012. „(Non-)retroflex Slavic affricates and their motivation: Evidence from Czech and Polish“. Journal of the International Phonetic Association 42(3): 281–329.
• Żygis, Marzena & Jaye Padgett. 2010. „A perceptual study of Polish sibilants, and its implications for historical sound change“. Journal of Phonetics 38(2): 207–226.
• Żygis, Marzena & Silke Hamann. 2003. „Perceptual and acoustic cues of Polish coronal fricatives“. In Proceedings of the 15th International Congress of Phonetic Sciences. Barcelona: 395–398.

Further literature

• Bańczerowska, Maria. 1976. „Finnish and Polish vowels (a preliminary contrastive approach)“. Papers and Studies in Contrastive Linguistics 4: 25–36. [http://wa.amu.edu.pl/psicl/files/4/03_Banczerowska.pdf].
• Bethin Christina Y. 1984. „Voicing assimilation in Polish“. International Journal of Slavic Linguistics and Poetics 29: 17–32.
• Bethin, Christina Y. 1988. „Polish nasal vowels“. International Journal of Slavic Linguistics and Poetics 38: 1–39.
• Buffa, Ferdinand. 1964. Gramatika spisovnej poľštiny. Bratislava: Slovenské pedagogické nakladateľstvo.
• Dogil, Grzegorz. 1979. „Some remarks on the stability of lexical stress in Polish and English“. Papers and Studies in Contrastive Linguistics 9: 63–95. [http://wa.amu.edu.pl/psicl/files/9/05_Dogil.pdf].
• Giannini, Antonella & Umberto Cinque. 1978. Phonetic status and phonemic function of the final devoiced stops in Polish: Speech Laboratory Report. Napoli: Istituto Universitario Orientale.
• Gussmann, Edmund. 1973. „Nasality in Polish and English“. Papers and studies in contrastive Linguistics 2: 105–122.
• Gussmann, Edmund. 1978. Contrastive Polish-English consonantal phonology. Warszawa: PWN.
• Hamann, Silke. 2002. Postalveolar fricatives in Slavic languages as retroflexes. In: S. Baauw, M. Huiskes & M. Schoorlemmer (eds.), OTS Yearbook 2002. Utrecht: Utrecht Institute of Linguistics: 105–127. [http://www.fon.hum.uva.nl/silke/articles/Hamann_2002_Slavic.pdf].
• Hamann, Silke. 2003. The phonetics and phonology of retroflexes. Ph.D. dissertation. Utrecht: LOT press. [http://www.fon.hum.uva.nl/silke/articles/Hamann_2003_Diss.pdf].
• Jassem, Wiktor. 1959. „The phonology of Polish stress“. Word 15: 1–15.
• Jassem, Wiktor. 1964. „A spectrographic study of Polish speech sounds“. In David Abercrombie, et al. (eds.), In Honor of Daniel Jones. London: Longmans. 334–349.
• Keating, Patricia. 1980. A phonetic study of a voicing contrast in Polish. Doctoral dissertation. USA: Brown University.
• Kopczyński, Andrzej. 1968. The Polish and English consonant phonemes. Unpublished Ph.D. dissertation. Poznań: Adam Mickiewicz University.
• Kopczyński, Andrzej. 1971. „Degree of voicing in initial stops in educated Polish and American English“. Studia anglica posnanensia 3: 75–79.
• Kopczyński, Andrzej. 1973. „The Polish and English fricatives – a problem in phonological equivalence“. Papers and studies in contrastive linguistics 1: 93–98.
• Majewicz, Alfred Franciszek. 1986. A contrastive analysis of Japanese and Polish phonemic and phonetic systems with special reference to the teaching of Japanese in Poland. Poznań: UAM.
• Miękisz, Maria & Janina Denenfeld. 1975. Phonology and distribution of phonemes in present-day English and Polish. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Mikos, M. J. 1977. Problems in Polish phonology. Unpublished doctoral dissertation. USA: Brown University.
• Pogonowski, Iwo C. 1993. Polish phrasebook and dictionary: Complete phonetics for English speakers: Pronunciation as in common, everyday speech. New York: Hippocrene Books.
• Puppel, Stanislaw. 1976. „Final consonant clusters in English and Polish“. Papers and studies in contrastive linguistics 4: 75–88. [http://wa.amu.edu.pl/psicl/files/4/08_Puppel.pdf].
• Rubach, Jerzy. 1981. Cyclic phonology and palatalization in Polish and English. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.